नेपाली कार्गोमा एक महीनाभित्र ट्रयाकिङ सिष्टम, आयातको लागत घट्ने

Apr 16, 2018

समाचार मुख्य खबर

अभियान संवाददाता वैशाख ३, वीरगञ्ज । तेस्रो मुलुकबाट भारतीय समुद्री बन्दरगाह हुँदै नेपालका लागि आउने कार्गोमा अब इलेक्ट्रोनिक कार्गो ट्रयाकिङ सिष्टम (ईसीटीएस) लागू हुने भएको छ । अबको एक महीनाभित्रै नेपाली कार्गोमा यो प्रविधि कार्यान्वयनमा आउने कोलकातास्थित नेपाली महावाणिज्य दूतावासले बताएको छ । समुद्रपारबाट नेपालका अधिकांश कार्गो आउने कोलकाता बन्दरगाहमा ईसीटीएस परीक्षणका रुपमा लागू भइसकेको छ । कोलकाता पोर्ट ट्रष्टले मार्चदेखि परीक्षण गरिरहेको र एक महीनाभित्र नेपालका लागि आउने कण्टेनरमा लागू हुने कोलकाता स्थित नेपाली महावाणिज्यदूत एक नारायण अर्यालले आर्थिक अभियानलाई बताए । नेपाली आयातसँग सरोकार राख्ने हल्दिया र विशाखापत्तनम् बन्दरगाहमा पनि यो प्रविधि प्रयोगमा ल्याउने तयारी भइरहेको बताइएको छ । ‘ईसीटीएस प्रविधि पूर्ण रुपमा लागू भएपछि नेपाली आयातको लागत घट्छ,’ महावाणिज्यदूत अर्यालले भने, ‘बन्दरगाह र ढुवानीका क्रममा बाटोमा हुने ढिलासुस्ती न्यूनीकरणमा यो प्रविधि सहयोगी हुने देखिएको छ ।’ एशियाली विकास बैङ्कको सहयोगमा कोलकाता बन्दरगाहले प्रयोगमा ल्याएको ईसीटीएस कार्गोको व्यवस्थित ढुवानी र पारदर्शिताको उद्देश्यमा प्रभावकारी हुने बन्दरगाहका अधिकारी बताउँछन् । ‘बन्दरगाहमा आइपुगेका कण्टेनरको सिलमा रेडियो फ्रिक्वेन्सी आइडेन्टिफिकेशन डिभाइस (आरएफआइडी) जडान गरिन्छ । यसको मद्दतबाट बन्दरगाह, दुवै देशका भन्सार र आयातकर्ताले कार्गोको अवस्थिति सजिलै थाहा पाउन सक्छन्,’ कोलकातापोर्ट ट्रष्टका अध्यक्ष विनितकुमारले बताए । समुद्री बन्दरगाहमा हुने ढिलासुस्ती र ढुवानीमा सम्भावित दुरुपयोग रोक्न ईसीटीएस प्रभावकारी हुने अपेक्षा बन्दरगाह व्यवस्थापनको छ । महावणिज्यदूत अर्याल यो प्रविधिबाट नेपाली आयाकर्ता लाभान्वित हुने दाबी गर्छन् । आयातकर्ताले घरमै बसी बसी अनलाइनबाटै कण्टेनरनको अवस्था पत्तालगाउन सक्ने भएपछि सरोकारका पक्ष र निकायबाट हुने ढिला सुस्ती रोकिन्छ,’ उनले बताए । नेपाली आयातले भारतीय समुद्री बन्दरगाहमा पु¥याउनु पर्ने प्रक्रियाको न्यूनीकरणमा पनि ईसीटीएस सहयोगी हुने दाबी गरिएको छ । नेपालले भारतको बाटोमात्र प्रयोग गरेकाले आयातमा भारतीय बन्दरगाहमा भन्सार प्रक्रिया आवश्यक नभएको स्वदेशी आयातकर्ताको तर्क छ । भारतीय समुद्री बन्दरगाहमा हुँदै आएको कागजी प्रक्रिया हटाइनुपर्ने माग आयातकर्ताको छ । तर, भारतीय पक्षले ढुवानीकाक्रममा दुरुपयोग हुन सक्ने भन्दै स्वीकृति दिएको छैन । ईसीटीएस लागू भएपछि बन्दरगाह व्यवस्थापन, त्यहाँको भन्सार, आयातकर्ताका प्रतिनिधि, ढुवानीकर्ता लगायतका सबै पक्षलाई समयमै काम सक्न दबाब हुने भएकाले ढुवानीमा समय र लागत बचत हुने दाबी अर्यालको छ । आयातकर्ताले अनलाइनबाटै कण्टेनरको अवस्थिति थाहा पाए पछि अन्य पक्ष स्वतः सजग हुने उनले बताए । ईसीटीएसबाट सरोकारका पक्षले अनलाइनबाटै कण्टेनरको अवस्था जानकारी पाउने भएपछि भारतीय भन्सारमा अनावश्यक प्रक्रिया, त्यसका लागि खर्च भइरहेको समय र लागत बचत हुने अपेक्षा आयातकर्ताको छ । आयातकर्ता प्रदीप केडिया प्रविधको उपयोगबाट आयातको खर्च घटाउने उपाय सकारात्मक भएको बताउँछन् । ‘कार्यान्वयन प्रभवकारी भयो भने नेपाली आयातले लाभ उठाउन सक्छ,’ केडियाको भनाइ छ । ईसीटीएसबाट कार्गो गन्तव्यको बाटो छोडेर अन्यत्र लगेर दुरुपयोग गर्न खोजे तत्कालै जानकारी पुग्छ । बन्दरगाह र सरोकारका भारतीय अधिकारी कार्गोको अवस्थितिबारे सहजै अद्यावधिक हुन सक्छन् । ईसीटीएस प्रविधि रेल र सडक दुवै मार्गमा लागू हुने बताइएको छ । यसका लागि आयातकर्ताले प्रत्येक लोडेड कण्टेनरमा ३ हजार ३ सय र खालीमा ८ सय भारतीय रुपैयाँ तिर्नुपर्ने कोलकाता पोर्ट ट्रष्टका ट्राफिक प्रबन्धक हिमांशु शेखरले बताए । कोलकाता बन्दरगाहमा मार्चदेखि नै कार्यान्वयनमा ल्याउने भनिएकोमा परीक्षणका क्रममा प्राविधिक समस्या देखिएकाले ढिलाई भएको हो । बन्दरगाहले परीक्षणका प्राविधिक समस्या समाधान गरेर कार्यान्वयनको तयारी गरिरहेको महावाणिज्यदूत अर्यालले बताए ।