जनताले आफ्नो देशबाहिर गएर कमाएको पैसाले धानिएका विप्रेषण संयन्त्र संसारमा धेरै वटा छन् । अझ छिमेकी देशको अर्थतन्त्र ठूलो छ भने त्यसको उल्लेख्य लाभ लिने मेक्सिकोजस्ता मुलुकहरू पनि छन् । नेपाल र भारतको आर्थिक–सामाजिक सम्बन्धमा पनि नेपालले त्यस्तो लाभ पाउनुपर्ने हो । तर, दुर्भाग्यवश जति लामो नेपाल र भारतबीचको सम्बन्ध छ उति नै लामो इतिहास नेपाली कामदारहरू सीमामा लुटिनुको पनि छ । यसको मूल जरो भारतबाट नेपालतर्फ आउने विप्रेषणका लागि संयन्त्र स्थापना नहुनुमा छ । जोडिएको मुलुक भएका कारण नै आर्थिक अभाव भएका नेपालीहरू मजदूरी गर्न भारततर्फ जान बढी रुचाउँछन् । यसमा पश्चिम नेपालका मजदूर अधिक रहेका छन् । भारतका पूर्व, पश्चिम, उत्तर, दक्षिण सबैतिरका शहरमा नेपालीहरू मजदूरी गर्दै आएका छन् । कमभन्दा कम ज्यालामा काम गर्न बाध्य यी मजदूरहरू नै बढी मात्रामा सीमा नाकामा लुटिँदै आएका छन् । पछिल्लो पटक भारतको गौरिफण्टा नाकाबाट स्वदेश फर्किंदै गरेका नेपालीहरू भारतीय प्रहरीबाटै लुटिएका छन् । उनीहरू भारतका विभिन्न शहरमा मजदूरी गरेर दशैं मनाउन घर आइरहेका थिए ।
सीमामा बस्ने भारतीय सुरक्षाकर्मीले चेकजाँचका नाममा मजदूरहरूसँग भएका पैसा तथा अन्य सामानसमेत लुट्दा पनि नेपालतर्फका सुरक्षाकर्मी भने केही गर्न नसक्ने अवस्थामा रहनु दुर्भाग्यपूर्ण हो । भारतीय सुरक्षाकर्मीले अनाहकमा सोझासीधा नेपालीलाई दुःख दिने परम्परा नै बनिसकेको छ ।
(सम्पादकीयबाट)
वर्ष ६, अंक ३१, शुक्रवार, २२ असोज २०६७