ई –पेपर | विज्ञापन | ग्राहक बन्नुहोस | Podcast |
arthik abhiyan
Saurya cement (riddhi siddhi)

फूलमा सम्भावना

२०७९ माघ, २२  
सम्पादकीय
Tvs Raider Image Not Found

निर्यातभन्दा आयात निकै बढी हुँदा नेपालको व्यापारघाटा डर लाग्दोसँग बढ्दै गए पनि निर्यातको सम्भावनाका क्षेत्र भने प्रशस्त देखिएका छन् । गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा नेपालबाट ताजा फूलमात्रै विश्वका सातओटा देशमा निर्यात भएको पाइन्छ । फूल निर्यात परिमाण र मूल्यका हिसाबले ज्यादै थोरै भए पनि सम्भावनाका दृष्टिले भने उच्च रहेको देखिन्छ ।

नेपालमा फूल र पर्यटनलाई सँगै जोड्न सकिएको छैन तर विश्व पर्यटन बजारमा यस्तो पर्यटनको सम्भावना निकै छ । नेपालमा कृषि पर्यटनको सम्भावना राम्रो भए पनि त्यसमा पर्याप्त काम हुन नसक्दा यसबाट लाभ लिन सकिएको छैन ।

नेपालमा अघिल्ला ५ वर्षका दाँजोमा पछिल्ला वर्षहरूमा फूलको निर्यात बढिरहेको छ । तर, १२ वर्ष अगाडिको तथ्यांक हेर्दा भने ताजा फूलको निर्यात निकै कम छ । सन् २००८ मा ६ लाख ४५ हजार ७४२ मेट्रिक टन ताजा फूल निर्यात भएकामा आव २०२१/२२ मा २ लाख ५१ हजार ९३३ मेट्रिक टन निर्यात भएको देखिन्छ । किन फूल निर्यात घट्यो र अहिले किन बढ्दै गएको छ भन्नेमा सरकारी निकायले कुनै चासो दिएको पाइँदैन । तर, नेपालको भौगोलिक बनोट, स्थानीय बजार र निर्यात आदिका दृष्टिले फूल खेतीको सम्भावना उच्च छ । अझ यसले मौरीपालनलाई समेत सहयोग गर्ने देखिन्छ ।

नेपालका मौलिक जातका फूलको स्थानीय मागलाई नै आफ्नो उत्पादनले धान्न सकेको छैन । सबैभन्दा बढी फूल खपत हुने चाड तिहारमा भारतबाट फूल आयात गर्नु परिरहेको छ । त्यस्तै भ्यालेन्टाइन डेका लागि मात्रै लाखौं रुपैयाँको गुलाफ आयात हुन्छ । भ्यालेन्टाइन डेका लागि नेपालबाट गुलाफ निर्यात गर्ने उद्देश्यसहित खेती थालिए पनि त्यसमा विविध समस्या रहेपछि निर्यात हुन सकेन ।

नेपालमा व्यावसायिक फूल खेतीको सम्भावना छ तर ढुवानीमा निकै ठूलो समस्या छ । ताजा फूल एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा लैजाँदा वैलाउन नदिन तथा बिग्रन नदिन विशेष सवारीसाधनको आवश्यकता पर्छ । तर, त्यो व्यवस्था नहुँदा फूल विक्रीमा समस्या भएको छ । शहरी क्षेत्रका आसपासमा जग्गा घडेरी बन्दै गएकाले खेतीका लागि जग्गा पाउनै मुश्किल हुन्छ भने शहरबाट निकै टाढा खेती गर्दा ढुवानीमै समस्या छ । यो समस्या समाधान हुने हो र फूल उत्पादनलाई बजारसँग जोड्ने राम्रो संयन्त्र बनाउने हो भने नेपाल फूलमा आत्मनिर्भर बन्न सक्छ ।

नेपालमा १ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी फूलको कारोबार हुने गरेको आकलन गरिएको छ । वर्षेनि करीब १२ देखि १५ प्रतिशतसम्म फूलको बजार बढिरहेको छ । नेपालको बजारमा झन्डै ९० प्रतिशत उत्पादन स्वदेशी फूल रहेको बताइन्छ तर विशेष अवसरहरूका लागि चाहिने फूल भने आयात नै गर्नुपर्ने बाध्यता छ । त्यस्ता फूलको उत्पादन नेपालमै सम्भावना नभएको चाहिँ होइन ।

नेपालमा फूल र पर्यटनलाई सँगै जोड्न सकिएको छैन तर विश्व पर्यटन बजारमा यस्तो पर्यटनको सम्भावना निकै छ । नेपालमा कृषि पर्यटनकै सम्भावना राम्रो भए पनि त्यसमा पर्याप्त काम हुन नसक्दा यसबाट लाभ लिन सकिएको छैन । फूल पनि कृषि पर्यटनको एउटा अंग हुन सक्छ । चीनले फूल खेतीसँग पर्यटनलाई जोडेर दोहोरो लाभ लिएको छ । फूल पर्यटनको आधार बन्न सक्छ भन्ने कुरा त गोदावरी बोटानिकल गार्डेनमा आन्तरिक पर्यटकको संख्याले नै पुष्टि गरेको छ । यस्तो फूलहरूको बागवानी बनाएर विभिन्न किसिमका फूलको खेती गर्ने हो भने विभिन्न लाभ लिन सकिन्छ ।

व्यक्तिगत र व्यावसायिक रूपमा फूल उत्पादन गर्न चाहनेहरूलाई परामर्श र तालिम दिने, आर्थिक–प्राविधिक सहयोग गर्ने, यातायात–बजारको व्यवस्थापन, आधुनिक प्रजनन विधिबाट माटो सुहाउँदा बीउहरू उत्पादन गर्ने, भण्डारण र प्रशोधनको व्यवस्था गर्ने आदि पक्षमा ध्यान दिए फूलखेती पनि नेपालको आर्थिक रूपान्तरणमा एउटा महत्त्वपूर्ण अंग बन्ने सम्भावना छ । निर्यातका लागि सम्भाव्य वस्तुको खोजी गर्दै तिनलाई व्यावसायिक बनाउनु आजको अपरिहार्यता हो र यसका लागि फूल पनि एउटा वस्तु हुन सक्ने भएकाले यसतर्फ ध्यान जानु आवश्यक छ ।

Neco insurance LimitedAarthik Abhiyan Viber Community
प्रतिक्रिया [0]

   

Sunrise BankTVCNepali PatroSaurya Cement (replace Riddhi Siddhi Cement)