साढे ८ वर्षपछि दोहोरियो विपत्ति : मध्यरातको भुइँचालोले १५७ को निधन, ३७५ घाइते

अभियान संवाददाता

काठमाडौं।नेपाल साढे आठ वर्षपछि उस्तै खालको प्राकृतिक विपत्तिको चपेटामा परेको छ । २०७२ वैशाख १२ को विनाशकारी भूकम्पको आठ वर्ष ६ महीनापछि कर्णाली प्रदेशका जाजरकोट र पश्चिम रुकुम विनाशकारी भूकम्पको चपेटामा परेका हुन् । शुक्रवार राति ११ बजेर ४७ मिनेट जाँदा जाजरकोटको बारेकोट गाउँपालिका–१, रामिडाँडालाई केन्द्रबिन्दु बनाएर ६ दशमलव ४ म्याग्निच्युडको भुइँचालो (भूकम्प) गएको हो । उक्त भुइँचालोले भत्काएका भौतिक संरचनामा च्यापिएर १५७ जनाको निधन भएको छ । 

प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयले दिएको जानकारी अनुसार शनिवार साँझसम्म जाजरकोटका १०५ जना र रुकुम पश्चिमका ५२ जनाको निधन भएको छ । ३७५ जना घाइते भएका छन् । भूकम्पको केन्द्र बनेको बारेकोट गाउँपालिकाका अध्यक्ष वीरबहादुर गिरीका अनुसार सो ठाउँका भौतिक संरचनामा ठूलो क्षति भएको छ । झन्डै एक हजार परिवार विस्थापित भएका छन् । उनीहरूका घर पूर्णरूपमा क्षतिग्रस्त छन् । थप १५ सय घर जोखिमा छन् । थाप्लेचौर, नलगाडमा पनि भूकम्पले विनाश मच्चाएको छ । 

पश्चिम रुकुमका सानीभेरी, आठबिसकोट, मुसीकोट लगायतमा भौतिक र मानवीय क्षति भएको छ । घाइतेको सुर्खेत, नेपालगञ्जसहित काठमाडौंमा उपचार भइरहेको छ । 

२०७२ को विनाशकारी भुइँचालोले ८ हजार ९७० जनाको ज्यान लिएको थियो भने १९५ जना बेपत्ता भएका थिए । प्रकृतिको उक्त विनाशलिलामा २२ हजार ३०२ जना घाइते भएका थिए । २०७२ को भूकम्पले लाखौंको संख्यामा निजी घर, सरकारी कार्यालय, विद्यालय, मठमन्दिर, गुम्बालगायत भौतिक संरचना भत्काएको थियो । शुक्रवार जाजरकोटको मुख्य भूकम्पपछि ४ म्याग्निच्युडभन्दा ठूला दर्जनभन्दा बढी धक्का महसूस गरिएको छ । मुख्यभूकम्पको धक्का राजधानी काठमाडौंदेखि भारतको नयाँ दिल्लीसम्म महसूस गरिएको थियो । 

जाजरकोट र पश्चिम रुकुमका दुर्गम क्षेत्रबाट विवरण आउन बाँकी रहेकाले हताहतिको संख्या बढ्न सक्ने अनुमान गरिएको छ । पाँच सय वर्षयता ठूलो भूकम्प नगएको पश्चिम नेपाललाई केही समययता ठूला भूकम्पले हल्याइरहे पनि यति धेरै जनधनको क्षति भएको थिएन ।

भूकम्प प्रभावित क्षेत्रमा उद्धार जारी छ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले भूकम्पपीडितलाई राहत, पुन:स्थापना र घाइतेको उपचारमा सरकार गम्भीर रहेको बताउनुभएको छ । उहाँले भूकम्प प्रभावितको उद्धार, राहत र पुन:स्थापनाका लागि सहकार्य र हातेमालोका लागि सम्पूर्ण राजनीतिक दल, निजीक्षेत्र, नागरिक समाजलगायत सबैलाई अपिल गर्नुभएको छ ।

प्रधानमन्त्री शनिवार बिहानै स्वास्थ्यकर्मी र राहत सामग्रीसहित भूकम्पप्रभावित क्षेत्र पुग्नुभएको थियो । विनाशकारी भूकम्पको क्षति बुझ्न, पीडितका पीडा र अनुभूति सुन्न, घाइतेको उद्धार र पीडितको राहतका निम्ति आफू प्रभावित क्षेत्रमा पुगेको उहाँले सामाजिक सञ्जालमार्फत जानकारी दिनुभएको छ । 

भूकम्पग्रस्त क्षेत्रको निरीक्षण गर्नुभएका प्रधानमन्त्री दाहालले आफू चढेर गएको नेपाली सेनाको हेलिकोप्टरमार्फत घाइतेको उद्धार गर्नुभएको थियो । उहाँले जाजरकोट र रुकुम पश्चिमका विभिन्न अस्पताल पुगेर घाइतेको स्वास्थ्य अवस्थाबारे जानकारी लिँदै पीडितलाई नआत्तिन आग्रह गर्नुभएको थियो । 

तीनै तहका सरकार शनिवार बिहानैदेखि उद्धारमा खटिएका थिए । संघीय सरकारले भूकम्प प्रभावितको खोज/उद्धार र राहत व्यवस्थापनका लागि तत्काल १० करोड रुपैयाँ पठाउने निर्णय गरेको छ । 

उपप्रधान तथा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले भूकम्प प्रभावित दुवै जिल्लामा ५/५ करोड रुपैयाँ पठाउने निर्णय गरेको गृह मन्त्रालयका सूचना अधिकारी उमाकान्त अधिकारीले जानकारी दिए । उनका अनुसार विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणमार्फत हाललाई उक्त रकम पठाउने निर्णय भएको छ । उक्त रकम जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिमार्फत खर्च हुनेछ ।

प्रदेश सरकारहरूबाट सहयोग घोषणा

प्रदेश सरकारहरूले भूकम्पपीडितका लागि सहयोग घोषणा गरेका छन् । कोशी प्रदेश सरकारले १ करोड रुपैयाँ र आवश्यक राहत सामग्री उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको छ । कोशी प्रदेश मन्त्रिपरिषद्को शनिवार बसेको बैठकले भूकम्पपीडितका लागि १ करोड रुपैयाँ तथा त्रिपाल, कम्बल र मेट्रेस उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको मुख्यमन्त्री केदार कार्कीले जानकारी दिएका छन् । 

मुख्यमन्त्री कार्कीका अनुसार भूकम्पपीडितका लागि हजार–हजार थान कम्बल, त्रिपाल र मेट्रेस पठाउने निर्णय भएको छ । 

लुम्बिनी प्रदेश सरकारले कर्णाली प्रदेश सरकारलाई राहतस्वरुप १ करोड ५० लाख रुपैयाँ सहयोग गर्ने भएको छ । लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री डिल्लीबहादुर चौधरीको अध्यक्षतामा बसेको आकस्मिक बैठकले उक्त निर्णय गरेको हो । मुख्यमन्त्री चौधरीले कर्णालीका मुख्यमन्त्री राजकुमार शर्मासँग छलफल गरी दाङका मेडिकल सुपरिटेन्डेट डा. पदमराज अधिकारीको नेतृत्वका २० जना स्वास्थ्यकर्मी र औषधिसहितको टोली जाजरकोट र रुकुमका लागि पठाएका थिए ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले तत्काल १ करोड रुपैयाँ र स्वास्थ्य सामग्रीसहित २० जना चिकित्सकको टोली पठाउने निर्णय गरेको छ । शनिवार बिहान बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले भूकम्प प्रभावितको राहतका लागि कर्णाली प्रदेश सरकारलाई १ करोड रुपैयाँ दिने निर्णय गरेको मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले जानकारी दिए ।

उनका अनुसार सरकारले प्रभावित क्षेत्रमा २० जना स्वास्थ्यकर्मीको टोली पठाउने निर्णय पनि गरेको छ । बागमती प्रदेश सरकारले तत्काल प्रभावकारी उद्धार, राहत र पुनर्निर्माणका लागि १ करोड ५० लाख रुपैयाँ सहयोग उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको छ । बागमती प्रदेश सरकारका प्रवक्ता एवं आन्तरिक मामिला तथा कानूनमन्त्री गंगानारायण श्रेष्ठले विपतको समयमा कर्णाली प्रदेश सरकारमार्फत भूकम्प प्रभावित नागरिकको उद्धार र राहतका लागि सहयोग उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको जानकारी दिए ।

भूकम्प प्रभावितका लागि अन्तरराष्ट्रिय समुदायले पनि सहयोग घोषणा गर्न थालेका छन् । छिमेकी चीनले १० करोड रुपैयाँ बराबरको राहत सामग्री सहयोग गर्ने भएको छ । नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत चेन सङले त्यसको जानकारी दिए ।

साउथ एशियन कन्ट्रिज इमरर्जेन्सी सप्लाइज रिजर्भबाट सो सहयोग गर्न लागिएको राजदूत सङको भनाइ छ । राहत सामग्रीमा टेन्ट, ब्ल्यांकटलगायत सामग्री छन् । ती सामग्री केही दिनमा नेपाल आइपुग्ने जानकारी दिँदै उनले थप राहत पनि घोषणा गरिने बताए ।

रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले धनजनको क्षतिप्रति गहिरो दु:ख व्यक्त गरेका छन् । राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेललाई शनिवार एक पत्र पठाउँदै पुटिनले भूकम्पपीडितका आफन्त तथा शुभेच्छुक नेपाली जनताप्रति आफ्नो साथ, सहयोग र सहानुभूति रहेको उल्लेख गरेका छन् । उनले घाइतेको शीघ्र स्वास्थ्यलाभको कामना गरेको राष्ट्रपति कार्यालयले जानकारी दिएको छ । अमेरिका र भारतले जुनसुकै प्रकारको सहयोग गर्न तयार रहेको बताएका छन् ।

गैरआवासीय नेपाली संघले तत्काल राहतका लागि १० लाख रुपैयाँ दिने बताएको छ । त्यसै गरी बुद्ध एयरले १ करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरेको छ ।

प्रतिक्रिया [0]