स्पेसएक्स (Space-X) ले गर्न लागेको स्टारशिप रकेट प्रक्षेपण स्थगित भएको छ। प्रक्षेपण हुनु ३९ सेकण्ड अगाडी स्थगित भएको स्टारशिपकोप्रेसर भल्भमा समस्या देखिएको र रिसेट हुन ४८ घण्टा लाग्ने जनाईएको छ ।
विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली प्रक्षेपण यान स्टारशिपको पहिलो कक्षीय परीक्षण स्थगित गरिएको हो । सोमबार साँझ करिब ७:५ बजेस्टारसिपको प्रक्षेपण गरिने तयारी थियो । स्टेनलेस स्टील स्टारशिप स्पेसएक्स, विश्वको दोस्रो धनी व्यापारी एलोन मस्कको कम्पनीले बनाएको हो ।
प्रक्षेपण स्थगित भएपछि एलोन मस्कले ट्वीट गर्दै भनेकाछन् प्रेसर भल्भ जमेको जस्तो देखिन्छ, त्यसले काम नगरेसम्म लन्च गर्न सकिँदैन। आज धेरै कुरा सिकियो । अब प्रोपेलेन्ट अफलोड गर्दै केही दिनमा पुनः प्रयास गरिनेछ ।
यो प्रक्षेपण महत्त्वपूर्ण थियो किनभने यो अन्तरिक्ष यानले मात्र मानिसलाई अन्तरग्रहीय बनाउनेछ । अर्थात् यसको सहयोगमा पहिलोपटक मानिसले पृथ्वीबाहेक अन्य ग्रहमा पाइला टेक्नेछ । मस्क सन् २०२९ सम्ममा मानिसलाई मंगल ग्रहमा लैजान र त्यहाँ उपनिवेशस्थापना गर्न चाहन्छन् । अन्तरिक्ष यानले एक घण्टाभन्दा कम समयमै मानिसलाई संसारको जुनसुकै कुनासम्म पुर्याउन पनि सक्षम हुनेछ ।
संसारको सबैभन्दा शक्तिशाली वाहन
स्टारशिप संसारको सबैभन्दा शक्तिशाली प्रक्षेपण वाहन हो। यो पूर्ण रूपमा पुनस् प्रयोज्य छ र १५० मेट्रिक टन भार बोक्न सक्षम छ।स्टारशिप प्रणालीले एकैपटक १०० जनालाई मंगल ग्रहमा लैजान्छ। मस्क अप्रिल १० मा नै स्टारसिप लन्च गर्न चाहन्थे तर अमेरिकीसंघीय उड्डयन प्रशासन अर्थात् एफएएबाट स्वीकृति पाउन सकेनन् ।
स्टारशिप प्रक्षेपणमा के हुनेछ ?
यो सम्पूर्ण प्रक्षेपण ९० मिनेटको हुनेछ। परीक्षण उडानको क्रममा, लिफ्ट अफ भएको लगभग ३ मिनेट पछि, बूस्टर छुट्टिनेछ रमेक्सिकोको खाडीमा अवतरण गर्नेछ। जहाजले १५० माइलभन्दा बढी अर्थात २४१.४० किलोमिटरको उचाइमा पृथ्वीको परिक्रमा गर्नेछ र त्यसपछि हवाईको तटमा स्प्लासडाउन गर्नेछ। त्यो हो, यस परीक्षणमा, स्टारशिपले ठाडो अवतरण गर्दैन।
मिसनको सफलताको सम्भावना ५० प्रतिशत मात्रै
यो परीक्षणको सफलताले मस्कलाई मंगल ग्रहमा सहर बनाउने उनको सपनाको नजिक लैजान्छ। यद्यपि मस्कले आँफै भनेका थिए स्टारशिपको पहिलो परिक्रमा मिसन सफलताको ५०५ मात्र सम्भावना छ, उनले यो पनि भनेका छन, स्पेसएक्सले दक्षिण टेक्साससाइटमा धेरै स्टारशिप वाहनहरू निर्माण गरिरहेको छ। यी आउँदो महिनाहरूमा बारम्बार प्रक्षेपण हुनेछन् र तिनीहरू मध्ये एक यस वर्षकक्षमा पुग्ने लगभग ८०५ सम्भावना छ।
स्टारशिप भविष्यमा मंगल ग्रहमा कसरी पुग्छ ?
स्टारशिप अन्तरिक्ष यान र सुपर हेभी रकेट मिलेर कक्षमा इन्धन भर्न सक्षम पुनस् प्रयोज्य यातायात प्रणाली बनाउँछ। यो प्रणालीले मंगलग्रहको सतहमा रहेको प्राकृतिक ज्द्दय र ऋयद्द स्रोतबाट पनि इन्धन भर्न सक्छ।
मंगल ग्रहमा मानिस पठाउने बारे कुरा गर्दा, स्टारशिप सुपर हेभी बुस्टरको साथ लन्च गरिनेछ। बूस्टर त्यसपछि अलग हुनेछ र पृथ्वीमाफर्किनेछ। अब पृथ्वीबाट इन्धन भर्ने ट्याङ्कर ल्याइनेछ । ट्याङ्करले तारा जहाजको कक्षमा डक गर्नेछ र इन्धन भरेर पृथ्वीमाफर्किनेछ। स्टारशिपले अब पृथ्वीको कक्षाबाट मंगल ग्रहको यात्रा सुरु गर्नेछ। स्टारशिप ७.५ किलोमिटररसेकेन्डको गतिमा मंगल ग्रहकोवायुमण्डलमा प्रवेश गर्नेछ र त्यसपछि सुस्त हुनेछ। सुस्त भएपछि, स्टारशिप मंगल ग्रहमा अवतरण हुनेछ। पृथ्वीबाट मंगल ग्रहमा पुग्नकरिब ९ महिना लाग्ने र फर्किन त्यति नै समय लाग्छ ।
मंगल ग्रहमा उपनिवेश स्थापना गर्न के आवश्यक छ ?
मंगल ग्रहमा उपनिवेश स्थापना गर्नु पर्ने आवश्यकताबारे एलोन मस्क भन्छन्, पृथ्वीमा जीवन समाप्त हुने घटनाले मानवताको अन्त्यनिम्त्याउन सक्छ, तर यदि हामीले मंगल ग्रहमा आफ्नो आधार बनायौं भने त्यहाँ मानवता बाँच्न सक्छ।' लाखौं वर्ष पहिले, पृथ्वीमाडायनासोरहरू पनि जीवन समाप्त हुने घटनाका कारण समाप्त भएका थिए। यसैबीच, प्रोफेसर स्टीफन हकिङले पनि २०१७ मा भनेकाथिए कि यदि मानिस बाँच्नको लागि यो १०० वर्ष भित्र विस्तार गर्नुपर्नेछ।
जापानी अरबपति स्टारशिपको सबैभन्दा ठूलो लक्ष्य मानवलाई मंगल ग्रहमा लैजाने मस्कको चन्द्रमा यात्राको वाचा हो। यसबाहेक, स्टारशिपले चन्द्रमामा मानिस पठाउने नासाको मिसनमा ल्यान्डरको रूपमा पनि काम गर्नेछ। मस्कको योजना अन्तरिक्ष पर्यटनका लागिस्टारशिप प्रयोग गर्ने पनि हो। मस्कले जापानी अर्बपति युसाकु माइजावालाई चन्द्रमाको परिक्रमा गर्ने वाचा गरेका छन् ।एजेन्सीको सहयोगमा
स्टारशिपले के गर्न सक्छ ?
पेलोड डेलिभरी
चन्द्र मिशनहरू
पृथ्वी-देखि-पृथ्वी यातायात
अन्तरग्रहीय यातायात
