काठमाडौं । आजका प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय घटनाहरूले विश्वव्यापी चासो संगै सुरक्षा, कूटनीति, वातावरण र राजनीति क्षेत्रहरूमा गहिरो प्रभाव पारेका छन्।
युक्रेनको कीभमा रुसी ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्र र ड्रोन आक्रमणमा दुईजनाको मृत्यु हुनुका साथै सरकारी सञ्चार भवन ध्वस्त भएको छ, जसले युक्रेनी सञ्चारक्षेत्रमा ठूलो प्रभाव पारेको छ। इरानले अमेरिकासँग प्रत्यक्ष वार्ता गर्न अस्वीकार गर्दै, धम्कीको आधारमा संवाद सम्भव नभएको बताएको छ। इरान आणविक सम्झौतामा फर्किने शर्तमा अडिग रहेको छ।
बेलायती प्रधानमन्त्री किअर स्टार्मरले उद्योग संरक्षणका लागि "सक्रिय औद्योगिक नीति" घोषणा गर्न लागेका छन्, जसले अमेरिका र चीनसँगको प्रतिस्पर्धामा बेलायतलाई सशक्त बनाउने अपेक्षा गरिएको छ।
यसैबीच, भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले श्रीलङ्काको महाबोधी वृक्षको दर्शन गर्दै सांस्कृतिक सम्बन्ध मजबुत बनाएका छन् । भारत–श्रीलङ्का बीच रक्षा र ऊर्जा लगायत सात सम्झौता सम्पन्न भएका छन्। फ्रान्समा, नेता मारिन ले पेनमाथि भ्रष्टाचार आरोपपछि उनको समर्थकले प्रदर्शनको तयारी गरेका छन्, अदालतको फैसलालाई उनले राजनीतिक प्रतिशोध भनेकी छन्।
अन्ततः, अमेरिकाको मध्य–पूर्वी राज्यहरूमा आएको भीषण आँधीले १६ जनाको मृत्यु गराएको छ, र जलवायु परिवर्तनले यस्ता घटनाहरू बढाएको विज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन्। यी घटनाक्रमले सुरक्षा, कूटनीति, वातावरण र राजनीति क्षेत्रहरूमा गहिरो प्रभाव पारेका छन्।
युक्रेनमा रुसी क्षेप्यास्त्र आक्रमण: सरकारी सञ्चार केन्द्र ध्वस्त
रुसले युक्रेनमा गरेको ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्र र ड्रोन आक्रमणले कम्तीमा दुई जनाको मृत्यु गराएको छ भने सरकारी सञ्चार कार्यालय सहित धेरै भवनहरूमा ठूलो क्षति पुगेको छ। आइतबार फ्रिडम टेलिभिजनले प्रकाशित रिपोर्ट अनुसार, अप्रिल ६ मा कीवस्थित युक्रेनको स्टेट फरेन ब्रोडकास्टिङ इन्टरप्राइजेजको सम्पादकीय भवनमा रुसी क्षेप्यास्त्रले प्रहार गरेपछि माथिल्लो तीन तल्ला पूर्ण रूपमा ध्वस्त भएको छ। यस भवनमा अङ्ग्रेजी, स्पेनिस, अरबी लगायत विदेशी भाषाका सरकारी च्यानलहरूको कार्यालय रहेको थियो। आपतकालीन सेवाहरूले छाना भत्किएको र झ्याल फुटेको तस्वीर सार्वजनिक गरेका छन्। संस्थाकी प्रमुख युलिया बिनले भनिन्, "फेब्रुअरीमा भएको आक्रमणपछि यस भवनमा सर्ने निर्णय गरिएको थियो। दुई महिनाभित्र दोस्रो पटक यस्तो घटनाले हाम्रो कार्यक्षमता प्रभावित भएको छ।"
इरानले अमेरिकासँग प्रत्यक्ष वार्ता अस्वीकार
इरानका विदेशमन्त्री अब्बास अराघचीले अमेरिकासँग प्रत्यक्ष वार्ता गर्न अस्वीकार गर्दै यसलाई "अर्थहीन" भनेका छन्। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानसँग आणविक कार्यक्रम र प्रतिबन्ध विषयमा वार्ता गर्न आग्रह गरेपनि इरानी नेतृत्वले अमेरिकी धम्की र "विरोधाभासी नीति" को आधारमा यो कदम खारेज गरेको हो। अराघचीले जारी विज्ञप्तिमा भने, "हामी अप्रत्यक्ष वार्ता र कूटनीतिमा विश्वास गर्छौं, तर आक्रमणको धम्कीमा बातचीत हुँदैन।" इरानी राष्ट्रपति मसूद पेजेशकियानले पनि अमेरिकी इमान्दारितामा प्रश्न उठाएका छन्। यसबीच, इरानले आफ्नो आणविक कार्यक्रमलाई जारी राख्ने र सन् २०१५ को सम्झौतामा फर्कने शर्त राखेको छ।
बेलायतले उद्योग संरक्षणको घोषणा गर्ने तयारी
बेलायती प्रधानमन्त्री किअर स्टार्मरले वैश्विक आर्थिक प्रतिस्पर्धामा उद्योगहरू बचाउन "सक्रिय औद्योगिक नीति" अपनाउने घोषणा गरेका छन्। उनले सन्डे टेलिग्राफमा प्रकाशित लेखमा जनाए अनुसार, अमेरिका र चीनजस्ता देशहरूले आर्थिक सुरक्षा बढाउँदै गरेको अवस्थामा बेलायतले पनि राज्यको हस्तक्षेप बढाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको छ। उनले भने, "व्यापार युद्धबाट कसैलाई फाइदा हुँदैन, तर हामी आफ्नो हित रक्षा गर्न सबै विकल्प खुला राखेका छौं।" यसै सन्दर्भमा बेलायती लक्जरी कार कम्पनी जगुआर ल्याण्ड रोभरले अमेरिकी कर नीतिको प्रतिक्रियास्वरूप निर्यात रोक्ने निर्णय गरेको छ।
मोदीको श्रीलङ्का भ्रमण: सांस्कृतिक सम्बन्धमा जोड
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले श्रीलङ्काको ऐतिहासिक अनुराधापुरा स्थित श्री महाबोधी वृक्षको दर्शन गरी द्विपक्षीय सम्बन्धलाई मजबूत पारेका छन्। यो वृक्षलाई बुद्धको ज्ञानप्राप्तिको प्रतीक मानिन्छ। मोदीले सोमवारी सञ्जालमा लेखे, "यो भ्रमणले भारत र श्रीलङ्काबीचको सांस्कृतिक र आध्यात्मिक सम्बन्धलाई अझ गहराएको छ।" भ्रमणकालमा दुवै देशले रक्षा सहयोग, ऊर्जा र समुद्री सुरक्षा सम्बन्धी सातवटा सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्। श्रीलङ्काका राष्ट्रपति अनुरा कुमारा दिसानायकेले भारतीय सुरक्षा चासोको सम्मान गर्दै आफ्नो भूमि कसैले दुरुपयोग गर्न नदिने आश्वासन दिएका छन्। विश्लेषकहरूले यसलाई चीनप्रति रणनीतिक प्रतिसन्तुलनको रूपमा हेरेका छन्।
फ्रान्समा ले पेन विरुद्ध प्रदर्शनको तयारी
फ्रान्सको अति दक्षिणपन्थी नेता मारिन ले पेनलाई भ्रष्टाचारमा दोषी ठहर गरी सार्वजनिक पदबाट प्रतिबन्ध लगाइएपछि उनका समर्थकहरूले पेरिसमा विरोध प्रदर्शनको आह्वान गरेका छन्। अदालतले ले पेनलाई युरोपेली संसदमा कर्मचारी वेतन दुरुपयोगको मुद्दामा १० महिना जेल सजाय सुनाएको छ। उनले यस फैसलालाई "राजनीतिक प्रहार" भन्दै अपिल गर्ने बताएकी छिन्। यसैबीच, राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोँले न्यायपालिकाको स्वतन्त्रताको पक्ष लिँदै फैसलालाई सम्मान गर्न आग्रह गरेका छन्। अमेरिकी पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यस घटनालाई "अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामाथि आक्रमण" भनेका छन्।
अमेरिकामा भीषण आँधी: १६ जनाको मृत्यु
संयुक्त राज्य अमेरिकाको मध्य-पूर्वी राज्यहरूमा शनिबार देखि आएको भीषण आँधी र बाढीले कम्तीमा १६ जनाको ज्यान लिएको छ। टेनेसी, केन्टुकी, अर्कान्सास र इन्डियानामा सबैभन्दा बढी क्षति भएको छ। केन्टुकीका गभर्नर एन्डी बेशियरले बाढीपीडित क्षेत्रमा आपतकालीन अवस्था घोषणा गर्दै नागरिकहरूलाई सतर्क रहन आग्रह गरेका छन्। राष्ट्रिय मौसम सेवाले आगामी दिनमा पनि चक्रवात र अत्यधिक वर्षणको चेतावनी जारी गरेको छ। विज्ञहरूले जलवायु परिवर्तनले यस्तो चरम मौसमलाई बढावा दिँदै गरेको बताएका छन्। रासस/एएफपी/एपीको सहयोगमा