काठमाडौं । नेपालमा ४ मेगावाट प्रतिघण्टा क्षमताको सबैभन्दा ठूलो ब्याट्री ऊर्जा संग्रह (स्टोरेज)  प्रणाली स्थापना गर्ने परियोजनाको जिम्मेवारी घाम पावर नेपाल प्र.लिले पाएको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघीय औद्योगिक विकास सङ्गठन (युनिडो) को यो परियोजना घाम पावरले प्राक्टिकल एक्सन र स्वानबार्टनसंगको सहकार्यमा पाएको कम्पनीले जारी गरेको विज्ञप्तीमा उल्लेख छ । 

यो परियोजनाले उद्योग तथा व्यवसायहरूमा डिजेलको प्रयोग घटाएर कार्बन उत्सर्जन कम गर्ने र स्मार्ट ग्रिड विकासका माध्यमले टिकाऊ ऊर्जा प्रवद्धनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने अपेक्षा गरिएको छ।

युनिडोको महानिर्देशक गेर्ड मुलरले यस परियोजनाको शुभारम्भ गरेका हुन । विश्वका पाँच देशमा एकैपटक सञ्चालन हुने परियोजनाहरूको उद्घाटन समारोहमा नेपाली राजदूत भरत कुमार रेग्मी, घाम पावरका कार्यकारी प्रमुख अञ्जल निरौला र स्वानबार्टन तथा  प्राक्टिकल एक्सनका प्रतिनिधिहरू उपस्थित थिए।

परियोजनाले प्रदूषण फैलाउने डिजेल जेनरेटरहरूलाई सौर्य ऊर्जा संचालित ठूलो  ब्याट्री प्रणालीबाट प्रतिस्थापन गर्ने बताइएको छ । यसबाट आगामी २५ वर्षमा २ हजार ८०० टन कार्बन उत्सर्जन र १ हजार किलोलिटर डिजेलको खपत घट्ने अनुमान छ । यसले नेपालको उद्योग क्षेत्रलाई स्वच्छ र टिकाऊ भविष्यतर्फ लैजाने अपेक्षा गरिएको छ ।

कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई)मा आधारित ऊर्जा प्रणालीले उद्योगहरूको ऊर्जा खपत घटाउने, विद्युत आपूर्ति विश्वसनीय बनाउने र स्थायी ऊर्जा प्रयोगलाई बढावा दिने बताइएको छ । युनिडोको एक्सिलरेट-टु-डेमन्स्ट्रेट (एटुडी) सुविधाअन्तर्गत विश्वभरबाट छनौट भएका पाँच परियोजनामध्ये नेपाली परियोजना पनि एक हो ।

"यसले नेपाललाई स्वच्छ, बुद्धिमत्ता संचालित र प्रतिरोधक ऊर्जा भविष्यतर्फ अग्रसर बनाउनेछ," घाम पावरले भनेको छ । प्रविधि र समर्पणको संयोजनबाट सञ्चालित यो परियोजना नेपालको ऊर्जा क्षेत्रमा ऐतिहासिक हुने बताइएको छ ।