वासिङ्टन: अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बिहीबार क्यानाडा र मेक्सिकोमाथि लगाउन लागिएको भन्सार शुल्क केही समयका लागि ढिला गरेका छन्। यसले क्यानाडाले थप प्रतिकारी कदम चाल्न रोक्दै वित्तीय बजारमा पारेको नकारात्मक प्रभाव कम गरी कम्पनी तथा उपभोक्तालाई राहत दिएको छ।

अर्थशास्त्रीहरूले व्यापक भन्सार शुल्कले अमेरिकी अर्थतन्त्रलाई नोक्सानी पुग्ने र मुद्रास्फीति बढाउने चेतावनी दिएपछि मङ्गलबार २५ प्रतिशत भन्सार शुल्क लागू भएको दिन नै सेयर बजार ढलेको थियो। यसैको प्रतिक्रियास्वरूप ट्रम्पले उत्तर अमेरिकी व्यापार सम्झौता (युएसएमसिए) अन्तर्गत क्यानाडा र मेक्सिकोबाट आयात हुने वस्तुमा नयाँ शुल्क लगाउने निर्णय रोके। तर उनले यो निर्णय बजारको अस्थिरतासँग जोडिएको भन्ने आलोचना खारेज गरे।

अप्रिल २ सम्म शुल्क ढिला हुने यस कदमले सवारी साधन उत्पादकहरूलाई सहज बनाएको छ। अटो उद्योगमा उत्पादनका लागि पार्टहरू उत्तर अमेरिकी सीमा पार गर्नुपर्छ। अमेरिकी प्रमुख कार कम्पनीहरू (स्टेलान्टिस, फोर्ड, जनरल मोटर्स) सँगको छलफलपछि युएसएमसिए अन्तर्गत आयात हुने कारमा एक महिने छुट दिइएको थियो।

ह्वाइट हाउसका एक अधिकारी अनुसार, क्यानाडाबाट आयात हुने ६२ प्रतिशत वस्तुमा नयाँ शुल्क लाग्नेछ, तर यसको अधिकांश ऊर्जा उत्पादनमा १० प्रतिशत मात्रै कर लाग्छ। मेक्सिकोबाट आयातको लगभग आधा युएसएमसिए मार्फत हुने गरेको छ। ट्रम्पले भने, "यसले अमेरिकी कार निर्माताहरूका लागि अवस्था अनुकूल बनाएको छ।"

क्यानाडाकी वित्त मन्त्री डोमिनिक लेब्लान्कले ट्रम्पको निर्णयपछि सोशल मिडियामा लेखे, "अप्रिल २ सम्म हामी अमेरिकी उत्पादनमा दोस्रो चरणको प्रतिशुल्क लगाउने छैनौं र सबै शुल्क हटाउने प्रयास जारी राखेका छौं।" ट्रम्पले अप्रिल २ पछि "पारस्परिक" शुल्क लागू हुने बताए। उनले यसअघि पनि व्यापारिक अन्यायको जवाफमा पारस्परिक शुल्क लगाउने चेतावनी दिएका थिए। यद्यपि, उनले स्टिल र एल्युमिनियममा शुल्क नघटाउने पनि स्पष्ट गरे।

असाधारण प्रगतिको दाबी:
ट्रम्पले मेक्सिकोकी राष्ट्रपति क्लाउडिया सेनबामसँग "उत्कृष्ट" छलफल भएको दाबी गर्दै अवैध आप्रवासन र ड्रग तस्करी नियन्त्रणमा "ऐतिहासिक प्रगति" भएको बताए। यी दुई मुद्दा नै अमेरिकाले मेक्सिको, क्यानाडा र चीनमा शुल्क लगाउने कारण थिए।

क्यानाडाली प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोसँगको तनावपूर्ण सम्बन्धको विपरीत, ट्रम्पले मेक्सिकोसँग सहकार्यमा आशावाद देखाए। ट्रुडोले भने, "हाम्रो लक्ष्य सबै शुल्क हटाउनु हो।" क्यानाडाले अमेरिकामा फेन्टानिल आपूर्तिको १% भन्दा कम योगदान गरेको तथ्याङ्क उल्लेख गरिएको छ।

चीनको प्रतिक्रिया:
चीनले फेन्टानिल आपूर्तिमा आफ्नो भूमिकाको आरोप खारेज गर्दै अमेरिकासँग सहकार्य गरेको दाबी गरेको छ। चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ्ग यीले भने, "अमेरिकाले चीनलाई दबाब दिनु हुँदैन। सहकार्य गर्ने हो भने जित-जित हुनेछ।"

आर्थिक वास्तविकता:
अर्थशास्त्री स्कट लिन्सिकोमका अनुसार, ट्रम्पको शुल्क घटाउने निर्णय "आर्थिक यथार्थ स्वीकार्ने" कदम हो। उनले भने, "शुल्कले आपूर्ति शृङ्खला बिगार्छ र अमेरिकी उपभोक्ताले बोक्छन्।" ट्रम्पले जनवरीदेखि नै सहयोगी र विपक्षीलाई पनि शुल्कको धम्की दिँदै आएका छन्। अमेरिकी वित्तमन्त्रीले शुल्कले मुद्रास्फीति बढाउने आशंका नरहेको बताए।

जनवरीमा अमेरिकाको व्यापार घाटा १.३१४ ट्रिलियन डलर पुगेको छ। विश्लेषकहरूले यसको कारण सुन आयात र भन्सार शुल्कबाट बच्न व्यवसायहरूले अग्रिम खरिद गरेको बताएका छन्।